ĐTC Phanxicô khuyên các giám mục nên có lòng khoan dung với những người đổ vỡ hôn nhân
Hôm Thứ Sáu 18 tháng 11 năm 2016, Đức Thánh Cha Phanxicô đã đến tổng kết một khóa tập huấn cho các vị giám mục về tiến trình vô hiệu một cuộc hôn nhân Công giáo. Nói với các giám mục tham dự - hiện nay đang đóng vai trò là thẩm phán địa phương cho những trường hợp hủy hôn - ngài khuyên các vị phải theo đuổi sự thật, nhưng cũng không bao giờ được loại trừ những người đổ vỡ hôn nhân.
Đức Thánh Cha nói: "Giáo Hội hòa mình vào những câu chuyện buồn thảm và đau khổ của người dân, cúi xuống nâng đỡ người nghèo và đến với những ai đang xa rời hoặc tự xem mình bị gạt ra bên ngoài cộng đoàn giáo hội bởi việc hôn nhân của họ đổ vỡ".
Mặc dù những cặp đôi trong tình trạng này cảm thấy họ bị xa lánh, “nhưng họ đang và vẫn được kết hiệp trong Chúa Kitô bằng chính hiệu năng của Bí tích Thanh Tẩy mà họ đã lãnh nhận", ngài cho biết.
Đức Thánh Cha nhấn mạnh rằng Giáo Hội luôn có thái độ "vỗ về và yêu thương của một người mẹ hiền, theo mẫu gương của Chúa Giêsu về người Samaritanô nhân hậu". Vì thế, trách nhiệm của các giám mục là không bao giờ "để cho họ phải tách lìa khỏi Thân Thể Chúa Kitô, chính là Giáo Hội".
Đức Thánh Cha Phanxicô huấn từ điều này với các vị giám mục đang hiện diện tại Rôma để tham dự một khóa tập huấn diễn ra từ ngày 17 đến 19 tháng 11 về tiến trình tuyên bố vô hiệu một cuộc hôn nhân, vốn đã được công bố từ năm ngoái.
Hồi tháng 12 năm 2015, ngài đã bắt đầu cải cách tiến trình vô hiệu một cuộc hôn nhân Công giáo và dành cho các vị giám mục địa phương năng quyền mở rộng hơn về việc này.
Theo quy định mới, các giám mục có thể đóng vai trò là thẩm phán trong việc tuyên bố hôn nhân vô hiệu, và các ngài có thể thực hiện tiến trình này nhanh chóng hơn so với thông thường khi ra phán quyết nếu "đã nhận thức được những bằng chứng cặn kẽ và rõ ràng".
Việc cải cách đã chính thức được đưa vào trong hai văn kiện là Mitis Iudex Dominus Iesus (Chúa Giêsu - một thẩm phán nhân từ) nhằm tu sửa Bộ Giáo Luật và Mitis et misericors Iesus (Chúa Giêsu, Đấng hiền lành và thương xót) nhằm chỉnh lí Giáo Luật về các Giáo Hội Đông Phương.
Ngoài việc nâng cao và mở rộng vai trò cho các giám mục địa phương, việc cải cách này cũng giảm bớt những yêu cầu của một kháng cáo tự động khi tòa án giáo hội đã nhận thấy một cuộc hôn nhân nào đó là vô hiệu, và đảm bảo cho tiến trình này được miễn trừ. Việc cải cách cũng chỉ định rằng mỗi giáo phận phải có tòa án riêng cho vấn đề này.
Đức Giáo Hoàng Phanxicô thực hiện việc cải cách với ý định nhằm đơn giản hóa và tinh giản hóa tiến trình, nhưng ngài vẫn bảo vệ tính bất khả phân ly của Bí tích Hôn phối.
Đã gần một năm trôi qua kể từ khi việc cải cách được khởi xướng (từ ngày 8 tháng 12 năm 2015, trùng với ngày lễ Đức Mẹ Vô Nhiễm và khai mạc Năm Thánh Lòng Thương Xót), Đức Thánh Cha mới có dịp đến thăm Tòa Thượng Thẩm Rota nhân dịp khóa tập huấn này được tổ chức.
Tòa Thượng Thẩm Rota là một trong ba tòa án tại Giáo triều Rôma và cũng là tòa cấp cao nhất, thường là ở giai đoạn phúc thẩm với mục đích bảo vệ các quyền trong Giáo Hội.
Trong huấn từ với các tham dự viên khóa tập huấn, Đức Thánh Cha nói rằng các vị giám mục trong khi thực hiện "vai trò là thầy dạy của đức tin" thông qua thánh chức của mình thì cũng phải "không ngừng học hỏi". Giải thích ý nghĩa này, ngài nói: "học hỏi để hiểu được những nhu cầu và thắc mắc của nhân loại ngày nay và tìm ra câu trả lời trong Lời Chúa và trong chân lý của đức tin".
Viện dẫn Tông Huấn Evangelii nuntiandi (Loan báo Tin Mừng) của Chân phước Giáo hoàng Phaolô VI, Đức Thánh Cha Phanxicô khuyến khích truyền giáo bằng những nỗ lực "không mang tính hời hợt", nhưng "cũng giảm tải cho các hoàn cảnh cụ thể của người dân".
"Biết lưu tâm đến mọi người chính là động lực thần học và mục vụ cơ bản của tiến trình này", Đức Giáo Hoàng nói thêm rằng "sức khỏe tâm linh và sự cứu rỗi linh hồn" của đối tượng mình đang truyền giáo "là cùng đích của mọi hoạt động mục vụ".
Ngài nói, nhiệm vụ của một giám mục được thể hiện trong Thư Thứ nhất của Thánh Phêrô. Vào thời điểm đó, thánh tông đồ đã khuyến khích các mục tử nên chăm sóc chứ không phải là trói buộc đoàn chiên, và để làm được như vậy "cần có một trái tim khoan dung" khi đưa ra những mẫu gương cho đoàn chiên.
"Qua quan điểm đó, cần phải dứt khoát loại bỏ mọi trở ngại có tính chất trần thế gây khó khăn cho nhiều tín hữu tiếp cận đến các tòa án giáo hội", ngài cũng nhấn mạnh rằng các vấn đề về kinh tế hoặc cách thức tổ chức "không thể coi là một trở ngại để giáo luật xác minh tính hợp thức của cuộc hôn nhân".
Sau đó, Đức Thánh Cha Phanxicô đã nói về "mối quan hệ lành mạnh" giữa công lý và bác ái, ngài giải thích rằng Giáo Luật Giáo Hội không thể bỏ qua "các nguyên tắc cơ bản của việc cứu rỗi linh hồn". Vì thế, tòa án giáo hội "được mời gọi trở nên một biểu hiện hữu hình của công tác mục vụ cho các luật liên quan đến cùng đích của vấn đề này", và ngài lưu ý rằng sự cứu rỗi linh hồn sẽ biểu tỏ ra "chân trời của lòng thương xót".
Đức Thánh Cha Phanxicô cũng xác nhận rằng đối những vấn đề và kinh nghiệm mục vụ về hôn nhân mà các vị giám mục đã mang đến chia sẻ từ giáo phận của mình thì câu trả lời và hành động "không phải lúc nào cũng dễ dàng". Tuy nhiên, ngài bày tỏ sự tin tưởng rằng khóa tập huấn này sẽ giúp các vị tìm ra "phương pháp thích hợp nhất cho những vấn đề khác nhau".
Đức Thánh Cha cảm ơn Đức Ông Pio Vito Pinto - Niên trưởng Tòa Thượng Thẩm Rota cũng như những vị khác, trong đó có Đức Hồng Y Christoph Schonborn của Tổng giáo phận Vienna (Áo) vì "những đóng góp của các vị về thẩm quyền pháp lý, thần học và mục vụ".
Đức Thánh Cha Phanxicô kết thúc huấn từ bằng việc khuyến khích các giám mục trở về giáo phận của mình "làm phong phú thêm các khái niệm và có những lời khuyên hữu ích để thực hiện chức vụ của mình một cách hiệu quả hơn, đặc biệt là liên quan đến tiến trình cải cách hôn nhân này".
Ngài nói, tiến trình này là "một trợ lực quan trọng" để thăng tiến cho đàn chiên mình theo gương Chúa Kitô là Vị mục tử Tốt lành, "Đấng mà mỗi ngày chúng ta phải chạy đến học hỏi sự khôn ngoan để tìm ra điều cốt yếu cho sự cứu rỗi linh hồn".
Cuối cùng, ngài nguyện xin Chúa Thánh Thần - "là Đấng vô hình nhưng đích thật luôn hướng dẫn Giáo Hội" - sẽ giúp cho các vị giám mục "và cũng cho người kế vị Thánh Phêrô biết sẵn sàng và khiêm tốn đáp lại tiếng khóc lóc nài xin giúp đỡ của rất nhiều anh chị em, là những người đang cần khám phá ra sự thật về hôn nhân và lối sống của họ". (CNA)
Thế Vinh
