Tranh cãi việc giữ thai nhi từ bệnh nhân chết não

TTO - Báo The New York Times đăng bài viết về cô Marlise Munoz (33 tuổi) bị chết não khi đang mang thai. Tranh cãi nổ ra khi các bác sĩ muốn cô tiếp tục sống để giữ lấy thai nhi bất chấp sự phản đối từ chính gia đình bệnh nhân. TTO xin trích dịch câu chuyện này. 

Bệnh nhân muốn chết, bác sĩ nói không

Ở tuổi 33, cô Marlise Munoz được chẩn đoán bị chết não sau khi ngã xuống sàn nhà bếp vào tháng 11-2013. Các bác sĩ cho biết nguyên nhân cô bị té có thể do máu đóng cục trong phổi.

Bác sĩ cho biết Munoz có thể đã chết một giờ hay lâu hơn trước khi chồng cô đánh thức và phát hiện. Khi cha mẹ và chồng Munoz chuẩn bị nói lời cuối cùng với cô trong khu chăm sóc đặc biệt ở Bệnh viện John Peter như ý nguyện không muốn sống đời sống thực vật của cô, họ vô cùng bất ngờ khi bác sĩ thông báo sẽ để cô tiếp tục sống.

Bác sĩ nói Munoz đang mang thai 14 tuần và Texas là một trong nhiều tiểu bang ở Mỹ nghiêm cấm giới chức y tế lấy đi sự sống của một bệnh nhân đang mang thai. 

Hơn một tháng sau đó, sự sống của Munoz vẫn phụ thuộc vào các thiết bị y tế trên tầng ba của khu săn sóc đặc biệt nơi một nhóm y bác sĩ túc trực theo dõi nhịp tim của thai nhi nay đã bước sang tuần thứ 20.

Trường hợp của Munoz đã trở thành sự xung đột kỳ lạ giữa luật pháp, y tế và y đức chăm sóc sức khỏe dành cho những bệnh nhân cuối đời.

“Đó không phải là vấn đề ủng hộ hay phản đối phá thai - bà Lynne Machado, 60 tuổi, mẹ của cô Munoz, nói với The New York Times - Cái chính là ước nguyện của con gái tôi không được tiểu bang Texas tôn trọng”.

Cha của Munoz, ông Ernest Machado, cựu nhân viên cảnh sát và cựu binh không quân, thậm chí còn thẳng thừng nói: “Tôi cảm thấy tức giận với chính quyền bang Texas. Họ đang có phi vụ làm ăn gì trong những lĩnh vực này?”.   

Bệnh viện John Peter khẳng định họ đang tuân thủ luật pháp của bang. Luật này lần đầu tiên được cơ quan lập pháp Texas thông qua vào năm 1989 và được chỉnh sửa vào năm 1999, quy định một người có thể không rút “các phương tiện hỗ trợ sự sống” ra khỏi một bệnh nhân đang mang thai.

Ít nhất 31 tiểu bang đã thông qua các bộ luật giới hạn khả năng bác sĩ “rút ống thở” khỏi những thai phụ mắc bệnh hiểm nghèo bất chấp ý nguyện của bệnh nhân và gia đình họ, theo một báo cáo vào năm 2012 của Trung tâm Nghiên cứu chính sách phụ nữ ở Washington.

Texas là một trong 12 tiểu bang thi hành luật này hà khắc nhất. Chính quyền bang yêu cầu bằng mọi giá phải duy trì sự sống cho bệnh nhân mang thai bất chấp tuổi tác của thai nhi.

Tranh cãi nảy lửa

Tuy nhiên các chuyên gia pháp lý và đạo đức cho biết chết não là một cái chết hợp pháp thậm chí ngay cả khi những chức năng cơ thể khác của bệnh nhân vẫn hoạt động bình thường.

“Nếu cô ấy chết, tôi không hiểu làm thế nào mà cô ta có thể trở thành bệnh nhân, tôi không hiểu làm thế nào chúng tôi có thể nói về những giải pháp điều trị cho cô ấy” - Thomas W. Mayo, một chuyên gia về luật chăm sóc y tế và luân lý học sinh vật ở khoa luật Trường đại học Southern Methodist tại tiểu bang Dallas, cho biết.

Arthur L. Caplan, giám đốc khoa y đức tại Trung tâm y tế NYU Langone ở Manhattan, đồng tình với nhận định của ông Thomas. “Cơ quan lập pháp Texas không yêu cầu các bác sĩ làm những chuyện không thể và cố gắng chữa trị một ai đó đã chết” – ông Caplan nói.

Những người chỉ trích hành động của bệnh viện cho biết bào thai không có khả năng sống được phía bên ngoài tử cung và theo hiến pháp cô Munoz có quyền phá thai.

Tuy nhiên, ở Texas, những nỗ lực tuân theo luật này của bệnh viện đã thu hút sự ủng hộ của những người phản đối phá thai.

“Những đứa trẻ chưa sinh ra phải được công nhận là một người tách rời - Joe Pojman, giám đốc điều hành tổ chức Texas Alliance for Life, cho biết - Tôi sẽ nói rằng ngay cả khi cô ấy chết não, tôi vẫn mong muốn duy trì điều trị cho cô ấy để đứa bé tiếp tục sống”.

Jeffrey P. Spike, giáo sư khoa y đức chăm sóc bệnh nhân thuộc Trường ĐH Texas ở Houston, cho biết có một số ví dụ về các thai nhi được duy trì sự sống dù cho người mẹ bị bệnh nan y hay chết não. Nhưng theo ông, tất cả trường hợp này đều tuân theo ước nguyện của gia đình bệnh nhân.

Các bác sĩ nói với bà Machado rằng họ sẽ ra quyết định về biện pháp xử lý bào thai khi nó đạt 22 hoặc 24 tuần tuổi. Họ tính đến giải pháp mổ lấy thai nhi khi thai nhi đủ tuổi. “Chúng tôi cảm thấy rất nản chí nhất là khi chúng tôi không có quyền quyết định” - ông Machado nói.

Khi ông bà Machado đang chăm sóc cậu con trai Mateo 15 tháng tuổi của Munoz ở một khu vực nông thôn cách trung tâm Fort Worth 30 phút, ông Machado bất chợt nhớ lại khoảnh khắc chạm vào da con gái lúc ở bệnh viện. “Có cảm xúc giống như một manơcanh” - ông buồn bã nói.

QUỲNH TRUNG (The New York Times)