Giáo dục sinh lý

Ngày 18/09/2012

GIÁO DỤC SINH LÝ

Giáo dục con cái về sinh lý là một đề tài tế nhị đối với đại đa số các gia đình Á châu. Theo các chuyên gia nghiên cứu về giáo dục thì vấn đề hướng dẫn con cái về sinh lý trong gia đình là điều rất quan trọng. Tuy nhiên, trên thực tế kết quả của các cuộc khảo sát cho thấy thì chỉ có 3% các gia đình Á châu cho biết kiến thức về sinh lý là do cha mẹ chỉ dẫn. Một chuyên viên về nghiên cứu tâm lý và sự phát triển thanh thiếu niên đã phát biểu rằng có nhiều bậc phụ huynh không những đã không giải thích được những thắc mắc về sinh lý của con em, lại còn có những thành kiến về vấn đề này và thường lãng tránh cả đề tài này.

Để có thể hoạch định một chương trình giáo dục cụ thể về sinh lý trong gia đình, việc thiết yếu là các bậc phụ huynh cần có cái nhìn đúng về giáo dục sinh lý cho trẻ, cần biết giáo dục sinh lý là gì, cần nhận định vai trò quan trọng của cha mẹ trong những vấn đề liên quan đến tính dục và những ảnh hưởng tai hại của tình dục sai trái. Nhờ đó các bậc phụ huynh có thể thiết lập những phương cách, những kỹ thuật để chuẩn bị cho trẻ em một đời sống sinh lý lành mạnh.

I. Giáo dục sinh lý là gì?

Giáo dục sinh lý còn được gọi là giáo dục giới tính hoặc tính dục, bao gồm những giáo trình thuộc ba phương diện chính đó là tính dục, y tế, và tình dục.

1. Phương diện tính dục

Xã hội ngày nay tràn ngập những hình ảnh gợi dục, từ đủ các loại quảng cáo cho đến các đoạn phim nhạc đến những hình khiêu dâm trắng trợn qua mạng internet trong khi đó việc giảng dạy tính dục cho giới trẻ về những vấn đề y tế liên quan đến tính dục, sinh dục, và tình dục lại là một vấn đề khá tế nhị, thường bị lãng tránh, e dè hoặc bị coi là chuyện cấm kỵ. Từ những mâu thuẫn này trẻ em không có những kiến thức căn bản về tính dục như sự trưởng thành phát dục của cơ thể, đời sống vợ chồng, quá trình phụ nữ mang thai, và sự kính trọng sinh mạng con người.

Một số quốc gia Á Châu hiện đang đối đầu với các hiện tượng mà chủ yếu là lứa tuổi thanh thiếu niên đang sống đời sống tình dục buông thả, hiện tượng các bà mẹ quá trẻ 14-15 tuổi, những sự liều lĩnh phá thai, những quan hệ tình dục không an toàn, tình dục đồng tính… Nhìn một cách chung, nguyên nhân dẫn đến những kết quả không mong muốn này, một phần là do sự thiếu sót về việc uốn nắn, giáo dục giới tính cho con cái trong gia đình.

Giáo dục tính dục đặc biệt lưu ý đến trẻ em trong giai đoạn tuổi dậy thì. Ở thời điểm này trẻ em phát triển nhanh chóng và đối đầu với những biến chuyển phức tạp về tâm sinh lý. Điều này được thể hiện qua các dấu hiệu biết phản ứng lại lời dạy của cha mẹ, thầy cô. Các em bắt đầu biết xấu hổ, biết tự kiêu, biết làm đẹp, thích mơ mộng, biết để ý đến những thay đổi của cơ thể, cảm nhận được những dấu hiệu đầu tiên của tuổi trưởng thành. Vì vậy chúng cần có sự chuẩn bị. Đây cũng là lúc các bậc phụ huynh cần theo dõi sự dậy thì để giúp các em tránh những âu lo khi cơ thể biến chuyển về sinh lý, và hướng dẫn các em về những chức năng của bộ phận giới tính cũng như những thực hành cần thiết về vệ sinh, về kinh nguyệt, sự phát triển cơ thể nơi các em gái, hay hiện tượng đổi giọng, mọc mụn, mọc râu, sự mộng tinh nơi các em trai, v.v.

Tuy mỗi gia đình có những quan điểm khác nhau về giáo dục tính dục nhưng tựu trung có những khía cạnh chính mà các bậc phụ huynh cần quan tâm, đó là những kiến thức cơ bản về sự phát triển tâm sinh lý của con em, các vấn đề liên quan đến đời sống tình dục, việc hình thành những quan hệ đạo đức lành mạnh giữa nam và nữ đối với vấn đề tình dục, và sự kính trọng thân xác cũng như sự sống con người.

2. Phương diện y tế

Sự thiếu hiểu biết về tính dục nơi các em mới lớn đã khiến cho giới chuyên môn về y tế tính dục đặc biệt quan tâm đến vấn đề này, nhất là khi mức độ bị lây lan những bệnh truyền nhiễm qua hệ thống sinh dục đã gia tăng đáng kể. Một thí dụ điển hình là tỷ lệ các thiếu niên trong lứa tuổi từ 15 đến 19 mắc bệnh hoa liễu đã gia tăng gấp đôi trong vòng 5 năm qua. Hơn thế nữa, con số 16% các thiếu nữ từ 16 đến 19 tuổi phải mang thai ngoài ý muốn cũng không hề sút giảm. Các chứng bệnh hoa liễu mồng gà (gonorrhea & syphillis) cũng gia tăng khá nhanh. Một cuộc nghiên cứu trong năm qua của tổ chức Marie Stopes International cho thấy hiện nay ở Mỹ 31% thiếu niên nam nữ có những hoạt động thường xuyên về tình dục nhưng khoảng 1/3 các em không hề biết rằng họ có thể bị lây bệnh do những hoạt động tình dục này.

Sự quan tâm đúng mức của các bậc phụ huynh về phương diện y tế trong việc giáo dục sinh lý có thể giúp cho thế hệ trẻ phòng ngừa được các bệnh về đường tình dục và ngăn chận được vấn đề thai nghén ngoài ý muốn, cùng những hậu quả tai hại sau đó.

Bà Jill Michelson, giám đốc điều hành Marie Stopes International, một tổ chức từ thiện chuyên cung cấp những dịch vụ cố vấn về sinh lý cũng như về thai nghén cho phụ nữ, cho biết, “Sự tiếp tay của các bậc phụ huynh về việc giáo dục giới tính trong gia đình rất quan trọng. Hiện nay mức tuổi trung bình bắt đầu sinh hoạt tình dục ở Mỹ là 16 tuổi. Nhưng nếu các bậc phụ huynh có một chương trình giáo dục về sinh lý cho con em từ trong gia đình thì mức tuổi trung bình bắt đầu sinh hoạt tình dục sẽ trễ hơn. Đây là một sự khác biệt rất quan trọng về kiến thức và y tế an toàn”.

Hiện nay tại các trường phổ thông đã có áp dụng chính sách giáo dục tính dục và môn học này đã trở thành một môn học bắt buộc (mandatory) với giáo trình được soạn thảo thật kỹ càng, và thích hợp với từng lứa tuổi.

3. Phương diện tình dục – quan hệ nam nữ

Nhiều người cho rằng trẻ em ngày nay dường như bị tính dục hóa quá sớm.

Những gương xấu từ các hệ thống truyền thông, phim ảnh, cùng các trang mạng, hầu như khuyến khích chúng ăn mặc hở hang, khích dục ngay khi chưa đến tuổi thiếu niên, chọn những sinh hoạt phóng túng về tự do luyến ái, về việc yêu cuồng sống vội, v.v. Mặt khác các phụ huynh vì nhiều lý do khác nhau, như quá bận rộn trong kế sinh nhai, không thông hiểu về tâm sinh lý của các em, tiếp tục khoán mọi việc giáo dục cho nhà trường. Ngoài ra, một phần cũng là do ảnh hưởng và áp lực của các bạn bè cùng trang lứa.

Để phản ứng lại với những điều kiện bất lợi này, có những bậc phụ huynh cho rằng trẻ em và thiếu niên không nên được giáo dục một cách chính thức về những chuyện tình dục, không nên biết quá sớm về đường sinh dục, về cách ngừa thai v.v. Đây là một sai lầm lớn lao. Thay vì né tránh, phụ huynh nên đối đầu với sự thật và nhận lãnh vai trò hướng dẫn con cái về những vấn đề luân lý nghiêm túc, giúp thiếu niên hình thành các quan điểm đạo đức, biết phân biệt tính chất quan trọng của tình bạn nam nữ, biết cách tự bảo vệ trước những cám dỗ, kẻo bị lợi dụng, đặc biệt là đối với các em gái. Cha mẹ cần chỉ dẫn cho tuổi thiếu niên biết về những giá trị của sự sống, và biết quý trọng mạng sống con người.

Trong lãnh vực tình dục, các điều kiện sinh sống thuận lợi thường dễ kích thích những nhu cầu tình dục. Vì vậy, nếu không được chuẩn bị, không được dạy dỗ một cách đúng mức và có phương pháp, khi bước vào tuổi dậy thì, người trẻ sẽ dễ bị quật ngã vì sức ép của bản năng, cùng những áp lực của hoàn cảnh chung quanh.

Hơn ba mươi năm nay tại nhiều nước trên thế giới, các hình thức giáo dục tình dục đã được thực hiện tại các trường phổ thông. Nếu các hình thức đó cũng được tiến hành song song nơi gia đình thì trẻ em ở mọi lứa tuổi sẽ nhận được những thông tin cần thiết, lãnh hội được mọi vấn đề có liên quan tới đời sống tình cảm, y tế, luân lý và đạo đức của con người. Và các em có cơ hội chọn và quyết định một lối sống lành mạnh, chuẩn bị cho sự trưởng thành đúng mức.

Cuộc nghiên cứu mới của Archives of Pediatrics và Adolescent Medicine cho biết một chương trình giáo dục về tiết chế tình dục dành cho thiếu niên, không có tính cách tôn giáo, đã mang đến nhiều hiệu quả trong việc trì hoãn sinh hoạt tình dục, giảm thai ngén và giảm bệnh hoa liễu. Kết quả này đã khiến nhiều bậc cha mẹ đã cổ động việc giáo dục tiết chế tình dục nơi con em, với mục đích khuyến khích sự kiêng khem, tiết chế như là một phương pháp giúp tránh mang thai quá sớm hoặc bị lây các bệnh hiểm nghèo. Ông John B. Jemmott III, Đại học Pennsylvania, người điều hành cuộc nghiên cứu giáo dục giới tính, cũng khẳng định: “Điểm cực kỳ quan trọng là tìm kiếm phương pháp nào hay nhất để trì hoãn hoạt động tình dục của trẻ vị thành niên”.

II. Những Phương Cách Giáo Dục Con Cái Về Sinh Lý Trong Gia Đình

Nhìn một cách chung, các gia đình Á Châu có một định kiến khắt khe về toàn diện vấn đề sinh lý. Phải chăng đề tài này đã bị coi là những chuyện “cấm bàn thảo”, chuyện “cấm đàn bà”, những chuyện phòng the, nên không thể chia sẻ hay bàn thảo với con cái. Vì định kiến này mà nhiều bậc phụ huynh không đủ can đảm để tự thúc đẩy mình tìm hiểu, học hỏi để có được một kiến thức căn bản về tâm sinh lý; nhờ đó có thể hướng dẫn con cái khi đến tuổi dậy thì. Mặt khác, vì bận rộn kiếm kế sinh nhai, cha mẹ cũng không đủ thời giờ gần gũi với con cái để nhìn ra những nhu cầu về tâm sinh lý của trẻ và chia sẻ những kinh nghiệm thực tế với chúng.

Từ những nhận định trên chúng ta thấy rằng trách nhiệm giáo dục con cái về sinh lý thật là một trách nhiệm cần thiết, thiêng liêng và cao cả. Nhu cầu giáo dục giới tính từ trong gia đình là điều mà các em rất cần đến. Vậy các bậc phụ huynh nên dùng những phương cách nào để có thể nói chuyện với con cái mà vẫn giữ được thân tình và sự điềm tĩnh?

Sau đây là những kỹ thuật đã được các chuyên gia tâm lý đề nghị trong việc giáo dục con cái về sinh lý nơi gia đình, thuộc cả ba phương diện tâm lý, sinh lý và đạo đức.

1. Nhận Thức Chính Mình

Qua kỹ thuật nhận thức chính mình, cha mẹ giúp con cái hiểu biết rõ rệt sự khác biệt về sinh lý giữa nam và nữ là ở các bộ phận giới tính. Phương cách này thỏa mãn sự tò mò rất tự nhiên và chính đáng của trẻ em. Tại các trường phổ thông, phương cách này được giảng dạy qua việc giáo viên cho cả lớp xem các tranh vẽ y học về đàn ông đàn bà khỏa thân. Những kiến thức này giúp trẻ hiểu được sự phát triển của cơ thể.

Về mặt sinh lý, kỹ thuật này giúp các em nhận biết hiện tượng dậy thì và sự phát dục các bộ phận giới tính. Sự hiểu biết này còn giúp trẻ phòng tránh hoặc đối phó với những nguy cơ phương hại đến bản thân, biết chăm sóc về vệ sinh bộ phận giới tính của cơ thể, biết phòng tránh bệnh lây nhiễm, các quan hệ tình dục và biện pháp tránh thai. Cũng nên nói thêm, cha mẹ đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp các em thích ứng với những biến chuyển tâm sinh lý, do đó sự kiên nhẫn yêu thương trẻ là điều rất cần thiết để trẻ có thể đến với cha mẹ dễ dàng.

Về mặt tâm lý và đạo đức, với kỹ thuật này cha mẹ còn giáo dục con cái về tính chất quan trọng của tình bạn nam nữ, biết tự tin trong việc tiếp cận với người khác phái và đặc biệt biết quý trọng mạng sống và quý trọng người khác giới.

2. Trực Diện và Hướng Dẫn

Đối với các em vị thành niên ở bậc phổ thông trung học, cha mẹ cần trực diện hướng dẫn các em về cảm xúc giới tính và sự ngộ nhận giữa tình bạn và tình yêu. Cha mẹ nên bắt đầu từ một sự kiện, một câu chuyện thực tế nào đó mà trẻ em đã chứng kiến. Ví dụ câu chuyện thương tâm của một bà mẹ 14 tuổi, thai mang mỗi ngày một lớn, đơn chiếc trong lo âu khi cha của đứa bé đã trốn biệt và cô ta đã bị cha mẹ đuổi ra khỏi nhà. Cô trở thành kẻ không nhà (homeless), không có cơm ăn, quần áo rách rưới. Với thí dụ này, cha mẹ tiến hành việc hướng dẫn như một buổi chuyện trò, trao đổi giữa cha mẹ và con cái. Điều quan trọng là phải thành thật và không nên nói vòng vo nhưng nên đi thẳng vào vấn đề một cách tế nhị. Ngoài những câu chuyện thực tế, cha mẹ cũng có thể dùng những hình ảnh y học sống động của các chứng bịnh tình dục và cắt nghĩa cho con cái biết những ảnh hưởng tai hại của các hình thức tình dục dị biệt và phạm pháp như đồng tình luyến ái, hiếp dâm, bạo dâm, cưỡng dâm trẻ em, đa dâm, mại dâm và các bệnh tình dục khác. Phương thức trực diện cũng nên được áp dụng khi phụ huynh nhận được bản thảo luận về tình dục của nhà trường. Hãy dùng bản thảo luận và cùng thanh thiếu niên đào sâu đề tài tình dục qua những câu hỏi. Phương thức giáo dục này không những giúp trẻ khai triển kiến thức nhưng còn trang bị những điều kiện sống cho thanh thiếu niên. Khi được hướng dẫn kỹ càng qua những câu chuyện thực tế hoặc qua những hình ảnh sống động của các chứng bịnh tình dục, trẻ sẽ có những thái độ nghiêm túc về y tế tình dục, cũng như về luân lý và đạo đức.

3. Thông cảm và tin tưởng con cái

Trẻ em là đối tượng cần được quan tâm và chăm sóc hơn bao giờ hết. Việc cha mẹ giáo dục con cái đúng cách sẽ tạo nên sự gần gũi, tin cậy giữa cha mẹ và con trẻ. Điều quan trọng nhất là thông cảm và tạo mối quan hệ thân thiết trong gia đình. Tình dục là một điều tự nhiên và tươi đẹp, không có gì thần bí hay xấu hổ. Vai trò của cha mẹ là giúp con cái lãnh hội vấn đề tính dục bằng một tâm tình bình thường, biết dùng ý thức giới tính lành mạnh để kềm chế được mọi nỗi rạo rực về sinh lý ở tuổi dậy thì. Từ những hiểu biết này trẻ sẽ tự tin và xây dựng những mối quan hệ giới tính lành mạnh và phù hợp với những chuẩn mực xã hội.

Tóm lại, việc giáo dục con cái về sinh lý trong gia đình nên được bắt đầu từ tuổi ấu thơ. Mục đích của việc giáo huấn này không chỉ trang bị kiến thức, xây dựng ý thức tình dục mà điều quan trọng là xây dựng những quan niệm đúng đắn về vai trò, trách nhiệm của người nam và người nữ trưởng thành trong cuộc sống vợ chồng, trong gia đình và trong xã hội.

Thương Nguyên

Nguồn: http://www.machsong.org