Nhật ký Thượng Hội đồng Giám mục về gia đình – Ngày thứ năm
WHĐ (11.10.2014) – Ngày 10-10-2014, các nghị phụ đã bước vào ngày làm việc thứ năm của Thượng Hội đồng khóa ngoại thường (THĐ) về gia đình. Đây cũng là ngày cuối cùng của các phiên họp khoáng đại, kết thúc tuần làm việc đầu tiên của THĐ. Tuần sau, từ thứ Hai 13-10, các nghị phụ sẽ họp nhóm, gọi là “Circuli minores”, theo vùng ngôn ngữ.
– Phiên họp khoáng đại IX
- Hiện diện: Đức Thánh Cha và 185 nghị phụ.
- Phiên họp khoáng đại IX được dành cho những tham luận của các giáo dân dự thính viên THĐ. Có 6 đôi vợ chồng và 9 cá nhân, đến từ 5 châu lục và hầu như đều đang tham gia hoạt động mục vụ gia đình tại các Giáo hội địa phương.
Các tham luận đều chia sẻ chứng từ về hoạt động tông đồ gia đình trong cuộc sống hằng ngày.
Dự thính viên đến từ Trung Đông cho biết các gia đình Công giáo, đặc biệt tại Irak và Syria, đang gặp khó khăn vì chiến sự gây những tác hại nghiêm trọng đến cuộc sống gia đình (những thiệt hại về vật chất và tinh thần, trẻ em mất cha mẹ, gia đình, bị bỏ rơi, các gia đình li tán…). Tuy nhiên, các tín hữu đã nhận được sự nâng đỡ hữu hiệu do Giáo hội mang lại: giúp họ được an ủi, thêm trông cậy, hy vọng và vững tin vào mục tiêu hoà hợp, hoà giải do Giáo hội đưa ra cho các giải pháp đối với những xung đột đã kéo dài quá lâu.
Một số bản tham luận cũng đã nhấn mạnh phải lắng nghe giáo dân hơn nữa khi tìm kiếm những giải pháp cho các vấn đề gia đình, nhất là về đời sống thân mật vợ chồng. Do đó phải có sự phối hợp giữa hai lĩnh vực nghiên cứu học thuật và mục vụ, nhằm mang lại những giải pháp đem lại một tầm nhìn có cơ sở vững chắc của nền nhân học Công giáo.
Tiếp đến, cần phải tăng cường đối thoại giữa Giáo hội và Nhà nước, nhằm bảo vệ hữu hiệu quyền của các gia đình và sự sống, qua đó sẽ giúp cho các chính quyền có một bộ mặt nhân văn hơn.
Các dự thính viên giáo dân cũng bày tỏ mong muốn hàng giáo sĩ được đào tạo tốt hơn về các vấn đề liên quan đến đời sống hôn nhân và gia đình. Nếu biết trình bày tốt hơn về việc kế hoạch hóa gia đình bằng phương pháp tự nhiên, hẳn sẽ giúp đời sống của các đôi vợ chồng được thêm vững vàng. Cũng cần chuẩn bị bài giảng tốt hơn nữa, nhằm giúp cho tín hữu được tham dự Thánh lễ tích cực hơn.
Có tham luận đã đưa nhận xét: giới trẻ không cần biết lý thuyết nhiều, nhưng cần hiểu rõ đặc điểm chính của đời sống gia đình được trình bày qua tấm gương đáng tin cậy của những gia đình đang sống tinh thần truyền giáo. Hơn nữa Giáo hội địa phương cũng cần thể hiện sự quan tâm đặc biệt, lắng nghe và chia sẻ đối với trẻ em mồ côi, người góa bụa, cha mẹ mất con…, giúp họ được gắn kết với đức Tin, chống lại sự khô khan, nguội lạnh vì quá đau khổ.
Cuối cùng, cũng cần xây dựng bầu khí đối thoại, chia sẻ, hiệp thông trong gia đình, giữa vợ chồng, cha mẹ và con cái. Đặc biệt, cần theo dõi việc học hành của con cái, duy trì và hướng dẫn con cái tham gia việc cầu nguyện chung trong gia đình.
- Kinh Phụng vụ Giờ Ba: do Đức cha Orowae Arnold, giám mục Wabag (Papua Tân Ghinê), chủ sự.
Khai triển Lời Chúa trong Thư Rôma, Đức cha Orowae Arnold chia sẻ:
“Ngày nay, nhiều gia đình đang phải đương đầu với không ít khó khăn thử thách. Họ buộc phải vượt qua nếu muốn xây dựng cuộc sống an lành cho gia đình. Nếu vậy, cách tốt nhất là phải biết cùng nhau bàn bạc, trao đổi để tìm cách giải quyết những vấn đề và các xung đột. Giáo hội trân trọng các gia đình đang sống niềm tin vào các giá trị Tin Mừng, đưa những giá trị này vào đời sống gia đình, dạy dỗ con cái về đức Tin, nêu gương cho các gia đình khác.
Trong gia đình, cha mẹ là những người đảm nhận trách nhiệm Chúa trao phó, là nuôi dưỡng và nâng đỡ, dạy bảo và hướng dẫn, bảo vệ và che chở con cái và mọi người trong gia đình. Là giáo dân, họ còn gánh trách nhiệm truyền giáo trong gia đình và qua gia đình, nên phải có nhận thức rõ ràng và chu toàn trách nhiệm đó. Chúng ta hy vọng và cầu nguyện cho các gia đình Kitô hữu, những chi thể đông đảo của Thân Mình Chúa Kitô, biết thực thi vai trò quan trọng này, để trở nên những thừa sai và làm chứng cho Đức Kitô qua niềm vui dưới mái gia đình”.
– Thư gửi các gia đình nạn nhân những cuộc xung đột
Tại phiên họp khoáng đại IX, các nghị phụ THĐ đã gửi thư cho các gia đình đang chịu đau khổ do những cuộc xung đột gây ra, đặc biệt tại Irak và Syria.
Trong thư, các nghị phụ kêu gọi các tổ chức quốc tế và các quốc gia hãy “trợ giúp những nạn nhân vô tội của chủ nghĩa man di đương thời”, và tha thiết mong cộng đồng quốc tế hãy “hành động nhằm tái lập nền chung sống hoà bình tại Irak, Syria và toàn vùng Trung Đông”.
Thư của các nghị phụ đã nhắc lại và nhấn mạnh điều Đức Thánh Cha Phanxicô đã nói trong buổi gặp gỡ các nhà lãnh đạo tôn giáo và các chi phái Kitô giáo tại Tirana, Albania, ngày 21 tháng Chín 2014: “Nhân danh Chúa mà giết người là một sự phạm thánh!”.
Sau 5 ngày làm việc, THĐ về Gia đình đã kết thúc giai đoạn I. Giai đoạn II - Thảo luận nhóm (Circuli minores) sẽ bắt đầu vào thứ Hai 13-10-2014.
Buổi chiều, THĐ nhóm Phiên họp khoáng đại X, đón tiếp và nghe phát biểu của các Giáo hội anh em.
- Hiện diện: Đức Thánh Cha và 168 nghị phụ.
- THĐ đã nghe 7 tham luận của các Giáo hội anh em. Bản tham luận thứ 8 của Giáo hội Chính thống Matxcơva (Nga) sẽ được trình bày vào tuần sau.
- Trong phần phát biểu, các vị đại diện ngỏ lời cảm ơn Đức Thánh Cha Phanxicô đã mời các Giáo hội anh em tham dự THĐ của Giáo hội Công giáo và trình bày quan niệm cùng cách tiếp cận riêng của mình về vấn đề gia đình:
+ Tán đồng cách nhìn nhận của Giáo hội Công giáo về những thách đố cũng như những hy vọng đối với định chế gia đình: gia đình là nền tảng của xã hội, của sự hiệp thông trong công lý; gia đình đang trải qua những khó khăn như: chịu áp lực của cuộc khủng hoảng kinh tế, việc sử dụng các phương tiện truyền thông đã khiến nhiều gia đình ít có thời gian trò chuyện với nhau, lại còn đưa đến việc ngoại tình, các tác động khác như chiến tranh, di dân, toàn cầu hóa, thảm họa AIDS và Ebola, chủ nghĩa giáo điều cực đoan Hồi giáo… đã gây xáo trộn lớn lao cho gia đình tại nhiều nơi trên thế giới.
+ Các Giáo hội Kitô đang gặp nhau ở nhiều điểm chung, như: cần phải chuẩn bị hôn nhân một cách đầy đủ, cần có những suy tư thích hợp về hôn nhân khác đạo. Về những người ly dị và tái hôn, có những ý kiến cho rằng họ cần được Giáo hội đón nhận, nhờ đó mang lại cho họ niềm hy vọng mới, một cuộc sống gia đình bình an, nhờ đó góp phần kiến tạo một xã hội phong phú hơn. Vì vậy, nơi một số Giáo hội Kitô, đang cần có sự lắng nghe đối với những người hiện lâm vào hoàn cảnh khó khăn của đời sống gia đình, những người hằng ngày đang cần đến lòng nhân từ và sự đồng cảm, bởi chính Giáo hội cũng luôn mong được giúp những người đau khổ, đang tìm sự soi sáng từ Kinh Thánh cho những vấn đề của cuộc sống đương thời.
+ Về vấn đề người đồng tính, các Giáo hội anh em hướng đến thái độ lắng nghe, thấu hiểu, tránh mọi hình thức lên án, đồng thời cũng nhấn mạnh hôn nhân là sự kết hợp giữa một người nam và một người nữ. Điểm chung giữa các Giáo hội Kitô là: Đặc biệt chú ý đến các trẻ em được sinh ra trong hoàn cảnh khó khăn, đến mọi nạn nhân của bạo lực, nhất là phụ nữ và trẻ nhỏ, bảo vệ những người dễ bị tổn thương nhất, những người không có tiếng nói -dù là tín hữu hay không phải tín hữu.
+ Các Giáo hội anh em cũng nêu lên vấn đề trọng tâm là loan báo Tin Mừng. Do đó gia đình trở thành nơi đầu tiên dạy đức Tin, nơi được thông truyền và phổ biến những hiểu biết về Tin Mừng, vì thế, như Đức giáo hoàng Phanxicô thường nói, các Kitô hữu phải chia sẻ “Niềm vui Tin Mừng” - Evangelii Gaudium”.
+ Cũng có một số khác biệt trong cách tiếp cận vấn đề, chẳng hạn, vấn đề kiểm soát sinh sản, một mặt nhấn mạnh tự do lương tâm của người tín hữu, mặt khác phải luôn tôn trọng ý nghĩa của tình yêu và hôn nhân. Về vấn đề những cuộc hôn nhân thứ hai (tái hôn), các đại biểu Chính thống giáo cho rằng những cuộc hôn nhân này, trong bất kỳ trường hợp nào, cũng đều tạo nên một sự lệch lạc, và chỉ được cử hành sau khi được Giáo hội đồng hành một thời gian, nhằm giúp các đôi vợ chồng hòa giải.
+ Các Giáo hội anh em đến từ Trung Đông ngỏ lời cảm ơn Đức giáo hoàng Phanxicô đã kêu gọi canh thức cầu nguyện cho hòa bình ở Syria và khắp nơi trên thế giới vào ngày 7 tháng Chín 2013, qua đó đã nêu cao trách nhiệm truyền giáo của các gia đình Kitô hữu trong một bối cảnh mang đậm sắc thái Hồi giáo.
+ Cuối cùng, các đại biểu Giáo hội anh em bày tỏ hy vọng THĐ ngoại thường về gia đình, hướng đến THĐ thường lệ sẽ diễn ra vào năm 2015, sẽ thành công tốt đẹp.
Thành Thi
Nguồn: Website Hội đồng Giám mục Việt Nam
