Tìm hiểu tâm lý trẻ em (1)
TÌM HIỂU TÂM LÝ TRẺ EM (1)
I. DẪN NHẬP VỀ TÂM LÝ HỌC:
Từ lâu, trên thế giới, khoa Tâm Lý Học đã phát triển, củng cố và đem lại nhiều kết quả to lớn cho hầu như tất cả các ngành khoa học xã hội và tự nhiên của nhân loại. Tâm Lý Học được định nghĩa nhiều cách để chúng ta có thể thấu đáo được hết mọi khía cạnh như sau:
Đó là một khoa học tìm hiểu về ý thức con người để biết mình biết người, đường biết ứng xử cho hợp tình hợp lý, đường biết sống một cách hài hòa và sung mãn, để trưởng thành tốt đẹp ứng với từng lứa tuổi, và tránh được những thất bại trên đường đời.
Đó là một khoa học về con người với những suy tư và hành động, cảm nhận và tương tác, bên trong và bên ngoài, chiều sâu và chiều rộng. Tất cả đều được quan sát, mô tả và giải thích, đối chiếu với thực tế kinh nghiệm chung của xã hội, của nhân loại.
Như thế, tâm lý chính là cuộc sống con người với muôn hình muôn dạng, đầy bí nhiệm, rất khó khám phá và không bao giờ có thể hiểu cho trọn vẹn, bởi đối tượng của nó là con người, luôn chuyển biến, lớn lên và triển nở về thân xác lẫn tinh thần.
II. TÌM HIỂU TÂM LÝ TRẺ EM:
Trong chừng mực của vấn đề giáo dục thanh thiếu niên và thiếu nhi, các nhà sư phạm và giáo dục cũng sẽ không thể nào bỏ qua, không tìm hiểu Khoa Tâm Lý Học đặc biệt đối với từng lứa tuổi các em.
Chúng ta sẽ lần lượt nghiên cứu dựa vào những thành quả quý giá, tích lũy từ bao thời, của bao người cũng như chính các nét đặc thù truyền thống của dân tộc Việt Nam chúng ta nữa.
Ngoài ra, mỗi người chúng ta cũng nên đối chiếu lại với chính kinh nghiệm thời thơ ấu và niên thiếu của mình, những gì mình đã bị gánh chịu thiệt thòi, cũng như những gì mình đã may mắn được đón nhận. Xin hãy luôn nhớ: bản thân mỗi người chúng ta đều từng là một đứa trẻ nhỏ. Vậy, xin đừng biến các trẻ nhỏ hôm nay thành “những ông cụ non”, các “bà thánh nhỏ”, nghĩa là bắt các em phải rập khuôn về tâm lý và luân lý theo kiểu người lớn, một điều mà ngày xưa chính chúng ta đã bực bội khó chịu và âm thầm đề kháng mỗi khi bị áp đặt !
Sau đây, chúng ta lần lượt tìm hiểu tâm lý các em ở từng độ tuổi thể lý.
III. LỨA TUỔI ẤU NHI ( 1 – 3 tuổi ):
Trong thực tế, ở độ tuổi này, các em vẫn còn hoàn toàn thuộc về vòng tay chăm sóc và giáo dục của bố mẹ và anh chị trong gia đình các em. Thế nhưng, các Huynh Trưởng và các Giáo Lý Viên vẫn cần nghiên cứu thấu đáo để có thể hiểu được các diễn biến tâm lý nơi các em đến sinh hoạt với mình sau này, bởi nơi mỗi một con người luôn có một sự phát triển liên tục từ độ tuổi này sang độ tuổi khác, cái trước làm tiền đề cho cái sau kế thừa.
Với lứa tuổi Ấu Nhi. Các nhà chuyên môn gọi giai đoạn tâm lý này là Première Enfance, bởi lý do khởi từ đây, đứa bé bắt đầu “thôi nôi”, lẫm chẫm tập đi những bước đầu đời, đưa tay sờ nắm bất cứ vật gì nằm trong tầm tay, dõi mắt khám phá những khung cảnh tương đối xa hơn và hoàn toàn mới lạ, phạm vi tương quan tiếp xúc với tha nhân cũng rộng hơn chứ không chỉ dừng lại nơi vòng tay người mẹ.
Do vậy, cần chuẩn bị cho bé một không gian và môi trường an toàn, khoáng đãng, không ô nhiễm về tiếng động và khí thở, có nhiều đồ vật tròn trĩnh, dễ thương, nhiều màu sắc hài hòa mà hấp dẫn.
Ngoài ra, bầu khí tương quan chung quanh phải nhất thiết là sự trìu mến, yêu thương, hạnh phúc. Giấc ngủ của các em có thể được nâng niu bằng âm nhạc, nhất là những điệu ru hời dân gian Việt Nam và nhạc cổ điển êm dịu của Tây phương...
Tóm lại, đây là thời kỳ của những giác động ( sensori motrice ) mở ra cho các em những tiếp xúc vật chất và những tương quan nhân vị, chủ yếu dựa vào ngũ giác quan ( nhìn, nghe, ngửi, nếm, sờ ) vượt trội hơn hẳn giai đoạn bé còn nằm trong nôi hoặc được bồng ẵm trên tay của người lớn.
Riêng đối với việc chuẩn bị giúp thức tỉnh những tâm tình tôn giáo lành mạnh nơi các em, chúng ta có thể tìm đọc cuốn “L’Éveil Religieux du Tout Petit” của Chanoine Boyer.
Cũng cần phải nhìn nhận rằng: điều gì đã là khởi đầu thì tất yếu sẽ là nền tảng hết sức quan trọng cho tương lai. Ngay trước lứa tuổi Ấu Nhi này, các nhà chuyên môn đang mở ra một giai đoạn ngược về thời kỳ đứa bé còn nằm trong bụng mẹ để khởi sự việc giáo dục một cách gián tiếp bằng khoa Thai Giáo.
IV. LỨA TUỔI NHI ĐỒNG ( 3 – 7 tuổi )
Bước vào giai đoạn này, các nhà chuyên môn gọi là giai đoạn Deuxième Enfance, bởi các em có thể đã được gửi vào Nhà Trẻ ( trước đây gọi là Vườn Trẻ – Jardin d’ Enfants ) và sau đó bắt đầu vào các lớp Mẫu Giáo Mầm Chồi Lá.
Tại các nước tiên tiến, phong trào Hướng Đạo mới đây đã khai sáng thêm ngành Nhi, đặt trước các ngành Aáu, Thiếu, Kha, Tráng vốn đã có từ lâu. Riêng ở Việt Nam, việc thử nghiệm ngành Nhi cũng đã được khởi sự.
Gạt ra ngoài lý do không đáng khuyến khích là bố mẹ các em chỉ muốn đùn cho xã hội phải lo thay để mình còn rảnh tay làm ăn và giải trí, thì phương cách sớm cho các em đến trường cũng có những giá trị tích cực.
Đây là dịp để các em được mở rộng tiếp xúc nhiều hơn nữa với thế giới chung quanh muôn màu muôn vẻ, đồng thời các em được các cô bảo mẫu, các thầy cô giáo Mẫu Giáo có lương tâm tập tành cho các em một số những đức tính, những thói quen tập quán tốt.
Thế nhưng, ngoài thời gian đi Nhà Trẻ hoặc Mẫu Giáo, thì không gian, thời gian và bầu khí sống chính yếu của các em vẫn là gia đình. Đây là thời kỳ các em phải trải qua một cơn khủng hoảng tâm lý tương đối nhẹ nhàng để tự củng cố cái Tôi ( le Moi ) của mình.
Các em bắt đầu ý thức được rằng mình có thể cưỡng chống lại tất cả những gì xem ra người lớn muốn áp đặt lên tự do của mình. Sau một đôi lần thành công, các em sẽ tìm cách tận dụng khả năng này, sao cho có lợi nhất cho bản thân, không cần quan tâm rằng điều đó có lợi hay có hại cho mình và cho người khác.
Trí khôn của các em chuyển dần từ chỗ tiền quan niệm ( précon-ceptuelle ) còn khá mơ hồ, sang thế trực giác ( intituive ) một cách cụ thể.
Cũng trong giai đoạn này, các em thường tự tìm hiểu hoặc đặt ra cho người lớn những câu hỏi “tại sao ?” có chủ ý vụ lợi ( utilitaire ) và có chủ đích ( finaliste ) rằng điều đó, cái đó “để làm gì vậy ?”
Do vậy, người lớn cần kiên nhẫn để trả lời các câu hỏi loại này, đồng thời hướng các em đến những khái niệm bớt vị kỷ vụ lợi cho bản thân. Cũng đừng nên trình bày vấn đề quá sâu xa phức tạp khiến các em đâm ra lúng túng, nản chí hoặc bị ngộ nhận tai hại về lâu về dài.
Đối với lứa tuổi này, những chuyến đi dạo công viên, nghỉ mát giữa thiên nhiên bao la trong lành là những dịp giúp các em mở rộng tâm tình và óc tò mò đến những khái niệm tốt lành, đẹp đẽ, dễ thương. Âm nhạc cổ điển hoặc hòa tấu cũng giúp một phần quan trọng để giúp các em hình thành sự nhân ái dịu dàng.
Về mặt sinh hoạt, các em bắt chước người lớn rất nhanh, cộng thêm trí tưởng tượng đang hình thành khá phong phú để tự bày ra các trò chơi như: xây nhà, nấu bếp, dọn hàng, ru búp bê, và có thể cứ thế mà chơi một mình rất lâu, ngày này qua ngày kia không biết chán...
Về mặt tôn giáo, các câu truyện cổ tích giữ một vai trò quan trọng. Các tính cách nhân ái, thật thà, hiếu thảo nơi các nhân vật trạc tuổi các em sẽ đặc biệt được ghi sâu trong tiềm thức, dần dần mở ra cho tính cách tôn giáo hướng thượng nếu người lớn biết kết hợp với việc giúp các em cầu nguyện, tham dự thánh lễ...
Tại một số nước phương Tây hiện nay có chủ trương đến tuổi này mới cho các em được chịu Bí Tích Thanh Tẩy cũng phần nào là chính đáng, bởi nếu các em được chăm lo đúng cách và đúng mức, các em bắt đầu nảy nở những tâm tình tôn giáo chính thức ở giai đoạn này.
V. LỨA TUỔI THIẾU NHI ( 7 – 11 tuổi ):
Đây là giai đoạn Troisième Enfance, lứa tuổi bắt đầu theo học Tiểu Học, hoặc còn gọi là Phổ Thông Cơ Sở cấp 1. Ngoài ra, các em cũng có thể được cha mẹ cho tham gia các lớp Giáo Lý Khai Tâm, các Đoàn thể tôn giáo như Thiếu Nhi Thánh Thể, Húng Tâm Dũng Chí, các phong trào giáo dục như Hướng Đạo...
Đây cũng là lứa tuổi mà những ai thật sự muốn dấn thân trở thành người cộng tác mật thiết với gia đình các em để chăm lo việc giáo dục nhân bản và tâm linh cho các em, như các Giáo Lý Viên, các Huynh Trưởng, các thầy cô giáo rất cần quan tâm tìm hiểu.
Do vậy, kể từ phần này trở đi, vấn đề sẽ được cố gắng phân tích chi tiết và sâu xa hơn trong từng đề mục có liên quan trong từng lứa tuổi.
1. CÁC EM MANG ĐẬM MẶC CẢM ODIPE:
Tự bẩm sinh, các em đã mang mặc cảm ¬dipe ( le complexe d’ Odipe ). Thần thoại Hy-lạp kể rằng:Odipe do cuộc đời oan nghiệt đưa đẩy, đã ngộ sát cha mình là Laios để lên ngôi vua và cưới luôn mẹ là Jocaste làm hoàng hậu... Các nhà Tâm Lý Học mượn điển tích này để diễn tả hiện tượng tâm lý bẩm sinh phổ biến nơi lứa tuổi thiếu nhi.
Các em luôn tìm sự gần gũi, yêu thương, chiều chuộng của người lớn khác phái: bé gái gần bố mà xa mẹ, còn bé trai lại gần mẹ xa bố. Đây không phải là một tội lỗi ghê gớm đáng lên án và nghiêm phạt như cách nghĩ thiển cận của một số người chủ trương đạo đức quá khắt khe cổ hủ.
Cần phải biết khéo hướng dẫn để giúp các em từ từ nhận ra sự cần thiết phải có đủ các tính cách giáo dục qua cả bố lẫn mẹ, anh và chị trong gia đình, cả thầy lẫn cô ở trường và ở lớp Giáo Lý. Sau này, khi bước vào tuổi dậy thì, các em sẽ dần dần chuyển hóa sang thế quân bình về phái tính.
Nếu người lớn quá khắc nghiệt hoặc lơi lỏng thiếu quan tâm, có thể sẽ gây ra nơi các em những ấn tượng lệch lạc, di hại suốt đời các em về mặt nhân cách tâm lý và ứng xử. Ngược lại, cần bắc một nhịp cầu hết sức tế nhị để gặp gỡ chính tâm hồn bé bỏng non nớt của các em, biết mở chuyện hỏi han các em bằng ngôn ngữ và cung cách của chính các em.
Khi đó, các em mới dễ bộc lộ một cách hồn nhiên những tâm sự, những “bí mật” có khi rất ngô nghê của các em, mà không hề e dè, giấu giếm, sợ người lớn la rầy, kết tội hoặc chế giễu.
Ở điểm này, người Huynh Trưởng đối với các em phải như là người cha người mẹ thứ hai, có tấm lòng yêu thương chăm sóc, ân cần tận tụy và tinh tế nhạy cảm, nắm bắt cho được mọi biểu hiện tích cực lẫn tiêu cực nơi các em.
2. CÁC EM TIN TƯỞNG NGƯỜI LỚN TUYỆT ĐỐI:
Các em đã dần dần không còn muốn loanh quanh luẩn quẩn ở xó nhà góc bếp, nhưng bắt đầu thích làm quen nhiều bạn nhỏ và nhiều người lớn khác. Vì vậy, nếu các em nhận ra nơi các người lớn như thầy cô giáo, linh mục, nam nữ tu sĩ, Giáo Lý Viên, Huynh Trưởng... một sự bảo bọc chở che, nhất là sự quan tâm cảm thông thật sự, các em sẽ dần dần quấn quít, tin cậy đến mức tuyệt đối.
Hãy tránh đừng bao giờ đùa chơi với các em bằng cách xí gạt để các em mắc lừa cho vui. Cũng đừng bao giờ tạo cho các em cảm tượng bị người lớn áp đặt, ăn hiếp, lấn lướt, sai bảo vặt và khống chế các em bằng luật lệ mà chính người lớn chưa chắc đã tuân thủ đàng hoàng.
Do vậy, thông qua những hoạt động về giáo dục, làm việc, sinh hoạt vui chơi, người lớn cần biết tạo ra cơ hội để gần gũi các em, xóa bỏ mọi ngăn cách về tuổi tác và tâm lý, hòa mình trở nên đơn sơ như trẻ nhỏ, biết cách gợi ý tổ chức cùng chơi, cùng làm với các em, từ đó mới có dịp để giúp đỡ, dạy dỗ các em một cách đầy đủ và kịp thời.
Bên cạnh đó, cũng cần kích thích cho các em luôn háo hức chịu làm quen thêm với nhiều bạn trai bạn gái mới đồng trang lứa ở trường lớp và khu xóm.
Ở điểm này, người Huynh Trưởng đối với các em phải là một quản trò đa năng, biết biến báo, lôi cuốn, trang bị nhiều kỹ năng thành thạo, thu hút được đám đông các em, đồng thời lại có vốn liếng kinh nghiệm về tâm lý để có thể tiếp cận mà lắng nghe và đối thoại với từng em.
3. CÁC EM ÔM ẤP NHIỀU MƠ MỘNG:
Các em rất giàu trí tưởng tượng, nhiều khi quá tin vào những điều huyền hoặc, những truyện cổ tích thần tiên, những truyện thần thoại dân gian được kể trong các lớp học hoặc trước khi đi ngủ buổi tối. Từ đó các em tự thêu dệt những mơ mộng rất dễ thương đến bất ngờ.
Sau này, lớn hơn một chút. Tính thần thoại chuyển dần sang khía cạnh thần tượng hóa một cách đơn giản. Khi các em được tiếp xúc thân tình với một người lớn nào đó có nhân cách cao thượng, các em sẽ nhanh chóng hình thành các ước mơ sẽ có được nhân cách ấy ( ví dụ: “lớn lên em sẽ làm cô giáo như cô...”; “Mai mốt con sẽ đi tu như cha...”; “Em sẽ là một Ronaldo của Việt Nam...” ).
Do đó, nếu người lớn biết khéo nương theo trí tưởng tượng và những mơ mộng hồn nhiên trong sáng của các em, có thể hướng dẫn các em dần dần gạn lọc đi những nét viễn vông huyền hoặc để chuyển những giá trị tốt đẹp hiện thực nơi nhân cách các em.
Bước đầu thấu hiểu được những nhu cầu khát vọng ngây thơ của các em rồi, vẫn chưa đủ, bởi tính khí các em luôn bị đột biến, thay đổi hoặc bị tổn thương. Do vậy, ngoài việc hòa mình cùng chơi, cùng trò chuyện với các em, người lớn còn cần khéo léo tạo sức thu hút lâu dài bền bỉ, bằng cách lồng các hoạt động tập thể vào các trò chơi ( học và làm mà là chơi, chơi mà lại là học và làm một cách hữu ích ).
Đồng thời, cũng đừng quên tiếp xúc riêng từng em, giúp các em tập nỗ lực nho nhỏ để vươn lên trong từng khát vọng, từng ước mơ hồn nhiên của chính mình, mỗi ngày một chút theo phương pháp giáo dục tiệm tiến.
Ở điểm này, người Huynh Trưởng đối với các em phải là một người bạn trẻ trung, tâm huyết, đáng tin cậy trong mọi mặt sinh hoạt vui nhộn cũng như tâm linh sâu lắng của các em.
4. CÁC EM RẤT ĐA CẢM, DỄ XÚC ĐỘNG:
Tâm hồn các em còn hết sức trong sáng hồn nhiên như trang giấy còn mới tinh. Ngay cả trường hợp một số em phải chịu những di chứng do sự đổ vỡ trong gia đình, thì chắc chắn tâm hồn các em vẫn luôn luôn đa cảm, rất dễ bị xúc động.
Do đó, bất cứ hành động thô bạo nào đối với chính bản thân các em, đối với các em khác, đối với súc vật và đối với thiên nhiên đều gây tổn thương nơi các em, để lại trong tâm trí các em vết sẹo không bao giờ phai nhạt. Cần tránh cho các em phải đối mặt với những nghịch cảnh và bất hạnh, những thực tế quá phũ phàng, những hình ảnh dã man bạo lực trên sách báo, truyền hình, những biến cố quá gay cấn ngoài đường phố, trong gia đình, nơi trường học.
Riêng với các câu truyện kể Giáo Lý, cần nhớ rằng: một nội dung quá bi lụy thương tâm có thể gợi ra nơi các em lòng trắc ẩn nhân ái, nhưng cũng có thể âm thầm hình thành trong tiềm thức và vô thức của các em tính hiếu chiến, hiếu sát, thích trả đũa, nhẫn tâm, hoặc ngược lại, sự mủi lòng ủy mị, mau nước mắt vì quá sức đa sầu đa cảm.
Mặt khác, bên cạnh sự đa cảm, các em vẫn còn thiên nhiều về giác quan, thích sờ tận tay nhìn tận mắt, nên các em rất vui thích khi được thưởng cụ thể bằng vật chất hơn là khen ngợi tuyên dương suông suông vậy thôi. Các em rất hãnh diện thấm thía khi được người lớn khéo léo góp ý khích lệ hơn là phê bình chê trách hay nổi cáu lên quát tháo om sòm.
Chúng ta thấy, nhà trường đã từng áp dụng những cách khen thưởng khá cụ thể như các phiếu “bon point”, các bông hoa điểm 10 cho từng môn học. Còn trong Giáo Lý thì một số cha sở và các s(urs vẫn phát các phiếu thưởng khi các em siêng năng đi học hoặc dự thánh lễ... Chắc chắn có nhiều người lớn không thích, cho rằng như thế là gây ra đầu óc thực dụng.
Thế nhưng, bản thân chúng ta khi còn bé, hẳn ai cũng đã từng ao ước hoặc hãnh diện khi thấy tên mình được ghi trên Bảng Danh Dự (Tableau d’ honneur ) treo tại một nơi trang trọng và dễ thấy ở trường. Còn Sổ Học Bạ ( Livret Scolaire ) hoặc Sổ Liên Lạc thì không ai muốn cha mẹ mình lại phải đọc thấy những giòng chữ thầy cô chủ nhiệm phê xấu và yếu kém. Do vậy, đây là những cách khen thưởng có vẻ vật chất nhưng lại hàm ý về chiều sâu tinh thần nhiều lắm...
Ở lứa tuổi này, người Huynh Trưởng đối với các em phải là một “bề trên” hiểu theo nghĩa rộng nhất, nghiêm minh mà quảng đại, công bình mà bao dung, vẫn luôn đòi hỏi cao mà lại biết khích lệ nâng đỡ.
5. CÁC EM RẤT HIẾU ĐỘNG:
Năng lực ở độ tuổi đang tăng trưởng nơi các em luôn dồi dào. Bên cạnh đó, các em cũng đang trải qua một cơn khủng hoảng về trí tuệ, còn gọi là khủng hoảng về ý thức cử động ( idée motrice ).
Về mặt sinh hoạt thể lý, các em, kể cả các bé gái, cần phải luôn tay luôn chân, chạy nhảy, leo trèo, nô đủa và hò hét thỏa thích, hoặc im lặng ngồi táy máy, hì hục nghịch phá một trò nào đó, hay làm một việc gì đó vừa sức mình.
Riêng bên nam, các em rất thích các trò chơi đối kháng, mang tính giao chiến và đua tranh giữa hai phe ( ví dụ: kéo co, cướp cờ, đánh trận giả... ). Các em sẵn sàng chơi hăng say hết mình, bởi đối với các em, chuyện thắng thua rất là quan trọng, nó nhằm mục đích tự khẳng định cá tính cho dù các em chưa đủ lý luận cao xa gì lắm về bản thân.
Với các em nữ, vấn đề cũng tương tự như khi các em đặc biệt thích các trò chơi tuy nhẹ nhàng hơn con trai, nhưng cũng là chuyện luân phiên thi đua giành phần thắng cho mình ( ví dụ: nhảy cò cò, đánh chuyền, nhảy lèo, chơi ô ăn quan... ).
Trong thực tế, người lớn đang bận việc, rất ghét sự ồn ào náo động, lại cho rằng các em đang chơi những trò quá hiếu động, có hại về sức vóc lẫn tâm lý, nên thường la rầy ngăn cấm các em. Người lớn không ngờ đã đẩy các em sớm rơi vào tình trạng dồn nén, có thể tạo ra những tình cảm rối loạn, rất có hại về lâu về dài.
Về sinh hoạt học tập, các em cũng rất dễ hào hứng để cho cuốn theo các ý tưởng, các kiến thức lý thú mới lạ, để không ngừng đặt ra các câu hỏi tò mò thắc mắc. Một khi nơi các em lý trí bắt đầu hoạt động âm thầm, các ý tưởng như thế dần dần sáng tỏ ra, cho dù các em chưa thể lý luận suy diễn theo dạng đặt vấn đề “vì vậy”, “cho nên”, “do đó” như người lớn...
Nhưng mặt khác, các em đã không còn thỏa mãn với dạng câu hỏi “tại sao ?” mà đã chuyển dần sang câu hỏi khó hơn nhiều: “làm thế nào ?” tức là có khuynh hướng khách quan hơn, sâu xa hơn.
Dù vậy, các em chưa thể cầm lòng cầm trí lâu để kịp phân tích vấn đề và quan sát một cách kiên nhẫn, các em cũng chưa thể tự mình biết cách học hỏi sao cho đúng mức nếu không được người lớn hướng dẫn dưới dạng “học mà chơi” đầy hấp dẫn.
Ở điểm này, người Huynh Trưởng đối với các em phải là một người thầy, một người cô vừa có kiến thức quảng bác, lại vừa có tâm hồn sâu sắc để truyền đạt tri thức, gợi mở sáng kiến và nhất là vun đắp cho các em những tâm tình nhân ái vị tha, vui tươi và dễ thương, đúng với độ tuổi các em.
6. CÁC EM CÓ THỂ TRUNG TÍN ĐẾN CÙNG:
Khi gặp một hoàn cảnh đặc biệt hoặc trong một trường hợp bất ngờ, nếu các em được người lớn tin cậy trao phó một trách nhiệm quan trọng nào đó, với lời giải thích kỹ lưỡng và căn dặn chi tiết, các em sẽ hết sức ý thức về công việc, cảm thấy vinh dự và hãnh diện để cố gắng chu toàn hơn cả mong đợi của người lớn. Ấn tượng sâu sắc này sẽ theo các em suốt cuộc đời, hình thành một nhân cách khó co gì có thể làm biến dạng.
Hiểu được điều này, chúng ta không lấy làm ngạc nhiên khi thấy các phong trào giáo dục đứng đắn trên thế giới đều có những nghi thức tập tục rất long trọng như: trao trách nhiệm Đàn trưởng trong bầy Ấu Sinh, Đội Trưởng Nhất trong Đoàn Thiếu Sinh, làm lễ cho Sói Con mở mắt, đội mũ, trao cờ, tuyên hứa thiếu nhi, thắt khăn quàng, gắn sao...
Riêng với chuyên hiệu cứu thương, các em còn được gắn hai cái cùng lúc trên đầu hai vai áo, xem đó như một trọng trách và vinh dự cao nhất.
Tại trường học, có nơi, nếu biết huấn luyện tinh thần và kỹ thuật tới nơi tới chốn, người lớn có thể tin tưởng giao phó cho các em ở các lớp tiểu học đảm nhận chuẩn bị âm thanh, xếp đội hình danh dự, kéo cờ, bắt nhịp và đồng ca bài quốc ca v.v... mà không sợ gặp sự cố trục trặc, bởi các em ý thức khá chững chạc về tính cách quan trọng và trang nghiêm của công việc cùng với niềm hãnh diện được đại diện cho toàn trường.
Trong thực tế, đã có trường hợp một em đệ tử tiểu chủng viện đã can đảm đứng nguyên một chỗ suốt nhiều giờ để giữ chiếc xe cho vị bề trên của em giốc toàn tâm toàn lực cấp cứu và đưa vào bệnh viện một người bị nạn trên xa lộ vắng người.
Như vậy, ở điểm này, người Huynh Trưởng đối với các em phải là một Người Lãnh Đạo ( leader ) đúng nghĩa, biết cách huấn luyện chỉ dẫn cho các em thành thạo tháo vát trong các việc nhỏ, vừa tầm hiểu, vừa sức làm của các em mà lại có tầm quan trọng không thua gì việc của người lớn, sau đó, biết mạnh dạn tin tưởng trao phó công việc đó để các em tự chơi, tự làm, tự giải quyết trong khả năng của các em ...
LÊ QUANG UY
(Nguồn/www.trungtammucvudcct)
