Giáo lý về gia đình: Làm việc là một biểu hiện của phẩm giá con người
Trong buổi triều yết chung hàng tuần thứ Tư 19/08/2015 tại Sảnh đường Phaolô VI, Đức Thánh Cha Phanxicô tiếp tục loạt bài giáo lý về đời sống gia đình, trong đó ngài tập trung vào chiều kích công việc. Công việc là thánh thiêng và mang lại phẩm giá cho con người.
Dưới đây là toàn văn bài huấn từ của Đức Thánh Cha Phanxicô:
Anh chị em thân mến, xin chào buổi sáng tốt lành!
Sau khi suy tư về giá trị của ngày lễ trong đời sống gia đình, hôm nay chúng ta nói đến một yếu tố bổ sung, đó là công việc. Cả ngày lễ và công việc đều là thành phần của công trình tạo dựng của Thiên Chúa.
Người ta thường nói công việc cần thiết để duy trì gia đình, nuôi dưỡng con cái trưởng thành, để đảm bảo một cuộc sống xứng đáng cho những người thân yêu của mình. Điều tốt nhất có thể nói về một người nghiêm túc và trung thực là: "Anh ấy là một người làm việc", thực vậy, anh ấy thực sự làm việc, anh ấy là một người không sống bám vào người khác. Hôm nay tôi thấy có rất nhiều người Argentina hiện diện, và tôi sẽ nói như họ nói: "no vive de arriba" (đừng sống dựa vào người khác). Anh chị em hiểu chứ?
Thực thế, công việc, dưới nhiều hình thức, bắt đầu với công việc nội trợ, đều quan tâm đến thiện ích chung. Và người ta học cách sống cần cù này ở đâu? Trước tiên là học trong gia đình. Gia đình giáo dục cách làm việc bằng mẫu gương của các bậc cha mẹ: người cha và người mẹ làm việc vì thiện ích của gia đình và của xã hội.
Trong Tin Mừng, Thánh Gia Nagiaret xuất hiện như là một gia đình của những người làm việc, và chính Chúa Giêsu được gọi là "con của bác thợ mộc" (Mt 13,55) hay thực sự là "bác thợ mộc" (Mc 6, 3). Và Thánh Phaolô không sai khi khuyên bảo các Kitô hữu: "Ai không chịu làm thì cũng đừng ăn!" (2 Th 3,10). Đây là một công thức tốt để giảm cân: không làm việc thì đừng ăn!
Thánh Tông Đồ đề cập một cách rõ ràng đến thuyết duy linh sai lạc của một số người sống bám vào anh chị em mình "mà không làm gì cả" (2 Th 3,11). Trong khái niệm Kitô giáo, dấn thân cho công việc và đời sống thiêng liên không trái ngược với nhau. Hiểu rõ điều này thật quan trọng! Cầu nguyện và làm việc có thể và phải hòa hợp với nhau, như Thánh Bênêđictô dạy. Thiếu làm việc cũng làm tổn hại đến tinh thần, thiếu cầu nguyện cũng gây hại cho hoạt động thực tiễn.
Tôi xin nhắc lại, công việc, trong hàng ngàn hình thức của nó, thì thích hợp với con người. Nó thể hiện phẩm giá của con người được tạo dựng theo hình ảnh Thiên Chúa. Do đó, người ta nói rằng công việc là thánh thiêng. Và vì vậy việc quản trị lao động là một trách nhiệm cao cả của con người và xã hội, nó không thể được trao vào tay của một vài người hoặc giao cho một "thị trường" bị thần thánh hóa. Gây ra mất việc làm cũng có nghĩa là tạo ra thiệt hại nghiêm trọng cho xã hội. Tôi buồn khi thấy rằng có những người không có việc làm, không tìm được việc làm, và không có phẩm giá đem cơn bánh về nhà. Và tôi rất vui mừng khi thấy một số vị lãnh đạo [chính trị] thực hiện nhiều nỗ lực để tìm kiếm việc làm và thấy rằng tất cả mọi người đều có công việc. Công việc là thánh thiêng. Làm việc mang lại phẩm giá cho gia đình. Chúng ta phải cầu nguyện để không thiếu công việc trong gia đình.
Vì vậy, giống như ngày lễ, công việc cũng là một phần của công trình tạo dựng Thiên Chúa là Đấng Sáng tạo. Trong sách Sáng Thế, chủ đề của trái đất như là khu vườn trong nhà, con người được giao phó chăm sóc và làm việc (23, 8.15), được tiên báo bằng một đoạn rất cảm động: "Ngày ĐỨC CHÚA là Thiên Chúa làm ra đất và trời, chưa có bụi cây ngoài đồng nào trên mặt đất, chưa có đám cỏ ngoài đồng nào mọc lên, vì ĐỨC CHÚA là Thiên Chúa chưa cho mưa xuống đất và không có người để canh tác đất đai. Nhưng có một dòng nước từ đất trào lên và tưới khắp mặt đất" (2, 4b-6a). Đây không phải là chuyện lãng mạn, mà là mạc khải của Thiên Chúa; và chúng ta có trách nhiệm hiểu biết và thấm nhuần nó hoàn toàn. Thông điệp Laudato Si đề ra một hệ sinh thái toàn diện, cũng chứa sứ điệp này: vẻ đẹp của trái đất và giá trị của công việc được tạo ra để kết hợp với nhau; cả hai đi cùng nhau: trái đất trở nên tốt đẹp khi nó được con người canh tác. Khi công việc được tách khỏi giao ước của Thiên Chúa với người nam và người nữ, khi nó bị tách ra khỏi phẩm chất thiêng liêng của nó, khi nó là con tin của lý luận duy lợi nhuận và khinh thường những tác động đến đời sống, thì sự hạ giá của tâm hồn làm ô nhiễm tất cả mọi thứ: ngay cả không khí, nước, cỏ vây, thức ăn... đời sống dân sự bị mục nát và môi trường sống bị tổn hại. Và trên hết những hậu quả lại nhằm vào những người nghèo nhất và những gia đình nghèo khổ nhất. Các tổ chức hiện đại về việc làm đôi khi thể hiện một xu hướng nguy hiểm trong việc xem gia đình một gánh nặng, một sự nặng nề, một thành tố tiêu cực cho năng suất làm việc. Nhưng chúng ta tự hỏi: năng suất gì? Và cho ai? Cái được gọi là "thành phố thông minh", chắc chắn là phong phú về dịch vụ và tổ chức; Tuy nhiên, nó thường là thù địch, chẳng hạn, với trẻ em và người già.
Đôi khi người lập kế hoạch quan tâm đến việc quản lý lực lượng lao động cá nhân, trong việc tập hợp và sử dụng hoặc thải hồi tùy theo ích lợi kinh tế. Gia đình là một thử thách lớn lao. Khi tổ chức về việc làm giữ gia đình làm con tin hay gây chướng ngại vật trên đường đi của nó, thì chúng ta chắc chắn rằng xã hội loài người đã bắt đầu làm việc chống lại chính mình!
Các gia đình Kitô hữu nhận được từ hoàn cảnh này một thách đố lớn lao và một sứ mạng cao cả. Họ mang đến cho lĩnh vực này các nguyên tắc cơ bản của việc tạo dựng của Thiên Chúa: căn tính và mối dây liên hệ của người nam và người nữ, việc sinh sản con cái, công việc biến trái đất thành ngôi nhà và làm cho thế giới có sự sống. Mất mát các nguyên tắc cơ bản này là một vấn đề rất nghiêm trọng, và trong ngôi nhà chung đã có quá nhiều vết nứt! Nhiệm vụ này không dễ dàng. Đôi khi, các hiệp hội gia đình có vẻ giống như họ là David đứng trước Gôliat... nhưng chúng ta biết thách đố đó chấm dứt như thế nào! Cần phải có đức tin và sự thông minh. Trong thời điểm khó khăn này của lịch sử của chúng ta, cầu xin Thiên Chúa ban cho chúng ta đón nhận lời mời gọi của ngài để làm việc bằng niềm vui và hy vọng, để mang lại phẩm giá cho bản thân và cho gia đình mình.
Tạ Ân Phúc
