ĐIỀU HÒA SINH SẢN LÀ HOA QUẢ CỦA TÌNH YÊU THANH KHIẾT VỢ CHỒNG (bài 120) - Thần học về Thân xác của đức Gioan Phaolô II

Thần học về Thân xác của đức Gioan Phaolô II:

CXX

ĐIỀU HÒA SINH SẢN LÀ HOA QUẢ CỦA TÌNH YÊU THANH KHIẾT VỢ CHỒNG

(Ngày 29 tháng 8 năm 1984)

1. Thông điệp «Humanae Vitae» cho thấy ngừa thai là  một điều xấu luân lí, đồng thời hoàn toàn chuẩn nhận việc điều hòa tự nhiên sự thụ thai và, theo nghĩa đó, chấp thuận việc làm cha và làm mẹ có trách nhiệm. Cần loại bỏ ở đây trường hợp tự cho mình là «có trách nhiệm» theo quan điểm đạo đức mà đồng thời lại dùng biện pháp ngừa thai để thực hiện việc điều hòa sinh sản. Còn khái niệm đích thật của việc «làm cha làm mẹ có trách nhiệm» lại được nối kết với sự điều hòa sinh sản chính đáng theo quan điểm đạo đức.

2. Về vấn đề này chúng ta đọc thấy: «Thực hành chính đáng việc điều hòa sinh sản đòi hỏi đôi vợ chồng trước hết phải đạt và có được xác tín vững vàng về các giá trị thật của sự sống và của gia đình, và phải hướng đến có được một sự làm chủ bản thân hoàn hảo. Làm chủ bản năng, nhờ lí trí và ý chí tự do, chắc chắn phải cần tới một thực hành khổ chế, nhằm làm sao để những biểu lộ tình cảm  của đời sống vợ chồng theo một trật tự đúng đắn và cách riêng để tuân giữ sự tiết dục theo định kì. Nhưng kỉ luật này, thuộc về sự thanh khiết của đôi vợ chồng, không hề làm tổn hại đến tình yêu phu thê mà ngược lại còn cho họ một giá trị nhân văn cao hơn nữa. Việc ấy đòi hỏi một sự cố gắng không ngừng, nhưng nhờ ảnh hưởng tốt của nó đôi vợ chồng phát triển toàn vẹn nhân cách của họ trong khi làm phong phú thêm các giá trị thiêng liêng ...».[1]

3. Kế đến, Thông điệp làm sáng tỏ các hệ quả của thái độ sống ấy không những cho chính đôi vợ chồng, mà còn cho toàn thể gia đình, được hiểu như là cộng đoàn các ngôi vị. Còn cần phải xem xét lại luận cứ này lần nữa. Thông điệp nhấn mạnh rằng để điều hòa việc thụ thai cách chính đáng về mặt đạo đức đòi hỏi đôi vợ chồng trước hết phải có một thái độ sống xác quyết về gia đình và sinh sản: nghĩa là họ phải «đạt và có được xác tín vững vàng về các giá trị thật của sự sống và của gia đình».[2] Từ khởi đầu này, cần phải tiến hành một khảo sát toàn cục vấn đề như Thượng Hội đồng các Giám mục năm 1980 đã làm.[3] Bởi đó, đạo lí liên quan đến vấn đề đặc thù này về luân lí hôn nhân và gia đình, mà Thông điệp «Humanae Vitae» bàn tới, có một vị thế đúng đắn và tầm nhìn xứng hợp trong toàn thể bối cảnh của Tông huấn «Familiaris Consortio». Thần học về thân xác, xét đặc biệt như là một sư phạm về thân xác, theo nghĩa nào đó đặt nền tảng trên thần học về gia đình, và đồng thời cũng dẫn tới thần học ấy. Sư phạm về thân xác đó, mà chìa khóa ngày nay của nó là Thông điệp «Humanae Vitae», chỉ được hiểu trong bối cảnh đầy đủ của một tầm nhìn đúng đắn về các giá trị sự sống và gia đình.

4. Trong bản văn trích dẫn trên đây Đức Thánh cha Phaolô VI nhắc đến sự khiết tịnh của vợ chồng, khi viết tuân giữ sự tiết dục định kì là hình thức làm chủ bản thân, trong đó «sự thanh khiết của vợ chồng» được biểu lộ ra.[4]

Giờ đây khi chúng ta đi vào phân tích sâu hơn vấn đề này, cần phải nhớ toàn bộ đạo lí về sự thanh khiết được hiểu như là đời sống trong Thần Khí,[5] đã được chúng ta xem xét trước đây rồi, để mà hiểu những chỉ dẫn tương ứng của Thông điệp về đề tài «tiết dục định kì». Đạo lí ấy thật ra vẫn là lí do thật sự, khởi đi từ đó giáo huấn của đức Phaolô VI xác định việc điều hòa sinh sản và việc làm cha làm mẹ có trách nhiệm là chính đáng về mặt đạo đức.

Mặc dù «tính định kì» của sự tiết dục được áp dụng ở đây cho cái gọi là các «nhịp tự nhiên»,[6] tuy nhiên, chính sự tiết dục là một thái độ luân lí nhất định và thường xuyên, là một nhân đức, và như thế toàn thể cách sống, được nhân đức ấy hướng dẫn, có tính đạo đức. Thông điệp nhấn mạnh khá rõ rằng ở đây vấn đề không chỉ là một «kĩ thuật» nhất định nào đó, nhưng là đạo đức theo nghĩa chặt của từ ngữ hiểu như là một lối sống luân lí.

Bởi thế, Thông điệp nêu lên đúng lúc, một đàng cần thiết phải tôn trọng trật tự đã được Đấng Tạo Hóa thiết định nơi thái độ sống nói trên, và đàng khác cần phải có một lí do đạo đức thúc đẩy trực tiếp.

5. Về khía cạnh thứ nhất chúng ta đọc thấy: «hưởng dùng ... tặng phẩm tình yêu phu thê trong khi kính trọng các định luật của tiến trình sinh sản có nghĩa là nhìn nhận mình không phải là người chủ có toàn quyền định đoạt các nguồn mạch của sự sống con người, nhưng thật ra mình chỉ là người phục vụ cho kế hoạch mà Tạo Hóa đã thiết định».[7] «Sự sống con người là thánh thiêng – như đấng tiền nhiệm đáng kính của chúng tôi Gioan XXIII trong Thông điệp «Mater et Magistra» nói – ngay từ lúc khởi đầu của nó đã trực tiếp được dấn mình trong hành vi sáng tạo của Thiên Chúa».[8] Về khía cạnh lí do thúc đẩy trực tiếp, Thông điệp «Humanae Vitae» đòi hỏi «để tạo cách quãng giữa những lần sinh nở cần phải có những lí do nghiêm trọng xuất phát hoặc bởi điều kiện sức khỏe thể lí hay tâm lí của vợ chồng, hoặc bởi các hoàn cảnh bên ngoài ...».[9]

6. Trong trường hợp điều hòa thụ thai chính đáng về luân lí được thực hiện bởi sự tiết dục định kì, đó rõ ràng là một sự thực hành đức khiết tịnh vợ chồng, tức là một thái độ đạo đức xác định. Trong ngôn ngữ thánh kinh, chúng ta gọi là sống trong Thần Khí.[10]

Sự điều hòa chính đáng về luân lí này còn được gọi là «điều hòa sinh sản tự nhiên», vì có thể được hiểu như là nó phù hợp với «luật tự nhiên». Chúng tôi hiểu ở đây «luật tự nhiên» theo nghĩa là «trật tự của tự nhiên» trong lãnh vực sinh sản, bởi vì nó được chấp nhận bởi lí trí ngay thẳng: trật tự ấy biểu lộ Kế hoạch của Tạo Hóa trên con người. Và chính điều này được Thông điệp, cùng với tất cả Truyền thống đạo lí lẫn thực hành Kitô giáo, nhấn mạnh cách đặc biệt: tính chất đạo đức của lối sống, biểu lộ qua sự thực hành điều hòa thụ thai «tự nhiên», được xác định không phải bởi đã trung thành với một «luật tự nhiên» vô ngã cho bằng là với Đấng-Tạo-Hóa ngôi vị, là nguồn và là Chúa của trật tự mà luật ấy biểu lộ.

Từ quan điểm này, việc lược giản vấn đề chỉ còn là tuân theo qui luật sinh học mà thôi, tách biệt khỏi «trật tự của tự nhiên» tức là tách rời khỏi «kế hoạch của Thiên Chúa» sẽ làm méo đi mó tư tưởng đích thực của Thông điệp «Humanae Vitae».[11]

Tài liệu này chắc hẳn đi theo hướng thực hành đúng theo qui luật sinh học, hơn thế nữa, còn khuyên nhủ những người trong cuộc học hỏi và áp dụng qui luật ấy một cách sâu sắc hơn, nhưng luôn hiểu qui luật ấy như là sự biểu lộ «trật tự của tự nhiên» tức là Kế hoạch quan phòng của Đấng Tạo Hóa, trung thành thực thi kế hoạch ấy là điều thiện hảo cho con người.